Kurmes Dernegi Resmi Web Sitesi

Kitap yakılmaması için 100 etkinlik

Alman gençler, ‘Gelecek, geçmişi hatırlamakla sağlanır’ sloganıyla Nazilerin kitap yakmasının yıldönümü olan 10 Mayıs’tan itibaren 100 etkinlik düzenleyecek. 

Tarih 10 Mayıs 1933. Günümüzden 80 yıl önce… İktidara adımını atan Adolf Hitler öncülüğündeki Naziler, 130 yazara ait kitapları Berlin’deki Opernplatz’ta ateşe verdi. 10 Mayıs 1933’ün akşamı saat 21:30’da binlerce kitaptan oluşan yığından 10-12 metre yüksekliğinde alevler çıkıyordu. Karanlığı yırtan alevler çok uzaklardan bile fark ediliyordu. Kimileri sevinç, kimileri üzüntüyle bu dehşet verici seremoniyi izliyordu. 
Hitler rejimine sempati duyan öğrenciler, kitap yakma eylemini organize etti. Onları ne bir bakan, ne de Hitler görevlendirmişti. Ama onlar, 3 ay önce iktidara gelen rejimi iyi tanıdıkları ve emin oldukları için, bu eylemi büyük bir soğukkanlılık ve zevkle gerçekleştirdi. O gece kitap yakma, eşzamanlı olarak bütün üniversite şehirlerinde gerçekleştirildi. Bu olaya ‘Alman olmayanların’ kitaplarının yakılması da denildi. 
Kitapları yakılan 130 yazarın içinde Albert Einstein, Sigmund Freud, Karl Marx, Rosa Luxemburg, Bertolt Brecht, Franz Kafka, Kurt Tucholsky, Erich Kaestner, Heinrich Mann, Erich Maria Remarque gibi isimler vardı. 


Bu olayları organize edenler, kitap yakmayı bir sembolik hareket olarak görüyorlardı. Eski çağlarda olduğu gibi, ateşe temizleyici ya da hastalıktan arındıran bir güç olarak bakıldığından, kitap yakma olayında, nefret edilen Weimar Cumhuriyeti’nden kalan ruhi eserleri ve düşünüşleri ateş içerisinde yok etme amacı vardı. Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels’in her zaman söylediği gibi, “Almanya’da toplumun iç ve dıştan temizlenmesi” gerekiyordu.
Kitap yakmak sadece bir başlangıçtı. Hitler, iktidarının ilk yıllarında bile 1300 gazeteci işinden atılmış, çok sayıda gazetenin yayını durdurulmuştu. Kitap yakmayla başlayan vahşet süreci, faşizm kurumlaştıkça, Yahudi soykırımı, ‘asosyal’ şeklinde kategorize edilen Romanlar, eşcinseller, anarşistler ve solcuların imhaları doruk noktasına ulaşmıştı. 

Tarihiyle yüzleşen toplum

Geçmişin yakma, imha ve adaletsizliğiyle yüzleşen sivil toplum örgütleri 80 yıl sonra, bu olayı hatırlatmak için çok sayıda girişimcinin katılımıyla çeşitli programlar düzenlemeye başladı. Etkinliklerin merkezinde ise Baden-Württemberg eyaletinin başkenti Stuttgart yer aldı. 
Kentte 50’den fazla dernek ve kültür kuruluşu kendi bünyesinde çalışma yürüten üyelerinden bir çalışma grubu oluşturdu. ‘Kitap yakılmaması için 100 etkinlik’ adı altında düzenlenen programların aktivistleri, yapacakları etkinliklerle geçmişin kötü anıları kadar, günümüz Almanya’sının da sorunlarını tartışmayı düşünüyor. Aktivistler, etkinliklerin amacını, “Gelecek, geçmişi hatırlamakla sağlanır” şeklinde özetliyor. 

100 etkinlik

Onlar, ifade özgürlüğünün bugünlere kolay gelmediğini, 80 yıl önce binlerce, onbinlerce kitabın yakıldığını belirterek anlatmaya çalışacak. Etkinliklerde kültürler arasında köprü kurmakla faşizm tehlikesinin önüne geçilebileceği işlenecek. Sivil toplum örgütleri tarafından yapılan ortak açıklamada şunlara işaret ediliyor: “Şimdi ülkemizde iltica konuları, göçler, savaşlar sözlerle tartışmaya açılmalı. Bunun için 100 tane oldukça farklı etkinlik sunacağız. Nazilere karşı olduğu kadar, sansürsüz bir demokrasi için mücadele yürütmeliyiz.”
Mevcut programlar hakkında www.10ter-Mai.de adresinde bilgi alınabilir. Bu konuda ayrıca  “10ter-Mayıs” başlıklı, on iki sayfalık bir gazete de çıkarıldı. 
Etkinlikler, bugünden başlayarak ağustos ayına kadar sürecek. 
Stuttgart Tiyatro salonunda 10 Mayıs’ta yapılacak olan ana programa Kürt sanatçı Seydo Hazar da katılacak ve müzik bir dinletisi sunacak.
Y.ÖZGÜR POLİTİKA/STUTTGART