İran’da binlerce yıl öncesine ait mağaralar, zorlu kış aylarında köylülere ve hayvanlarına barınma olanağı sağlıyor.
Em ‘ewul pezan nas bikin, sê çeşît rengê pez hene; pezê sor, spî û reş. Xûyê bizinê bi rik û har e, mih jî sernerm û mûlayim e.
Biletler için: 
Sesi ve müziği ile ünü Amerika’ya varan Kürt sanatçı Aynur Doğan, bir süredir yaşadığı Avrupa’dan dünyaya açılma projeleri üzerine çalışıyor. Aynur Doğan, uluslararası alanda prestijli müzik şirketleri ile yeni projeleri üzerinde çalışırken, Amerika’nın Boston kentindeki Berklee Müzik Okulu tarafından kısa bir süre önce kendisine verilen “Akdeniz Müziğinin Divası” ödülü ile müzik kariyerinde yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor.
Yönetmenliğini yaptığım film ‘He Bu Tune Bu’ (Bir Varmış Bir Yokmuş) festivalinizde değerli bir ödüle layık görülmüştür. Bir sinemacı için tatbiki ödüllendirilmek gurur verici ve teşvik edici bir olaydır. Ancak üzülerek belirtiyorum ki bu ödülü kabul edemeyeceğim. Hepinizin bildiği gibi geçen yıl Avrupa’nın göbeğinde, Paris’te, şehrin ortasında üç siyasetçi Kürt kadını güpegündüz vahşi bir şekilde katledildiler. Dünyanın en güvenli bölgesi olarak bilinen Avrupa maalesef bu üç devrimci kadına mezar oldu. Bu katliamın üzerinden uzun vakit geçmesine rağmen Avrupa hükümetleri ve yargı kurumları maalesef yeterli bir duyarlılık gösterip olayı hala aydınlatmadılar. Avrupa ve özellikle Fransız hükümetinin bu sessizliği ve duyarsızlığı Fransız istihbaratının ve dolayısıyla hükümetinin bu olayın üstünü örtmeye çalıştığı izlenimi vermektedir. Bu olay ile birlikte, Kürtler ve ezilen diğer halklar açısından, Avrupa’nın demokratik, adil ve hümanist değerleri anlam yitimine uğramıştır. Avrupa’nın aydınları, sanatçıları, siyasetçileri bu olaya karşı yeterince ses çıkarmayarak üzerlerine düşen sorumluluklardan kaçınmışlardır. 
Hasan Coşar‘la, çıkardığı ilk kitabı ’’Tarihte ve Günümüzde Kadın’’ üzerine bir söyleşi yaparak, siz değerli okuyucularımızın ilgisine sunuyoruz.
Mainz’da görkemli Dêrsim buluşması
3. Dêrsim Kültür Festivali, “Ebe tarîx, zon û îtiqatê xo, Xoserîya Dêrsimî/ Dili, İnancı ve Tarihi ile Özerk Dêrsim” sloganı ile Almanya’nın Mainz kentinde gerçekleştirildi. Dêrsimliler ve dostlarının görkemli buluşmasında, Dêrsim ve Kürtler üzerindeki oyunlara karşı mücadele çağrısı yapılarak, Demokratik Özerklik istendi. Ayrıca Blok adayı Ferhat Tunç’a destek çağrısı yapıldı.
3 Haziran’da panellerle başlayan festival, ikinci gün kültür programı ve misafir konuşmacılarla sürdü. Festivalin ikinci günkü programı Pir Rıza Yağmur’un okuduğu Gulbank ile başladı. Ardından kısa bir konuşma yapan Yağmur, 12 Haziran’da vicdanların sınanacağını belirterek, herkese Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu adaylarını destekleme çağrısı yaptı. Alman polisinin hazırlık aşaması ve festival günlerinde devam eden baskıları ve engellemeleri dahi katılım ve coşkuyu engelleyemedi.
Dêrsim tınıları Mainz’daydı
Dêrsim Kültür Festivali’nin ikinci günü sanatçılar sevilen şarkılarıyla dinleyicilerin karşısına çıktı. Kültür Festivali’nde Grup Sürgün, Delîl Xidir, Ali Baran, Ozan Serdar, Zelemele, Aynur Doğan ve Cemil Qoçgîrî ve Metin-Kemal Kahraman sevilen şarkılarıyla dinleyicilerin karşısına çıktı. Ayfer Düzdaş ise, Mehmet Akbaş’ı sahneye davet ederek birlikte düet yaptılar. Festivalin bir süprzi de 2 yaşındaki Miran’ın, “Delala min” şarkısını söylemesi oldu. Kirmanckî, Kurmancî, Türkçe ve Farsça şarkıların seslendirildiği kültür programına, Dêrsim tınıları damgasını vurdu. Şarkılarla keyifli zamanlar geçiren katılımcılar, kah hüzünlendiler, kah hareketli ritimlerle halaya durdular. Simsimê-Varvara ekibi ve Offenbach Bêrîtan halkoyunları ekibi ise birer gösteri sundu. Dêrsim’den Mehmet Yıldız’ın (Uzun Mehmet) başını çektiği Varvara gösteriminde, hep birlikte Dêrsim halayı çekildi. Çadır programında ise, “Dêrsimin Kayıp Kızları” belgeseli gösterildi ve yönetmeni Kazım Gündoğan kısa bir konuşma yaptı.
Dêrsim fotoğrafları
Festival’de Dêrsim 38 ve sürgün dönemlerinin fotoğrafları ile fotoğrafçı Akın Gedik’in günümüz Dêrsim insanı, doğası ve yaşamına ilişkin karelerinden oluşan sergiler açıldı. Dêrsim 38 soykırımının uluslararası mahkemelere taşınma çalışmaları da bilgilendirme standı ile katılımcılara anlatıldı. Festivalde bir diğer dikkat çekici konu ise, Kirmanckî ve Kurmancî kitap standlarının yoğunluğu idi.
‘Dêrsim’de yeni bir umut yolculuğu’
Telefon aracılığıyla festival katılımcılarına seslenen Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu Dêrsim adayı Ferhat Tunç, konuşmasına şöyle başladı: “Dêrsim’de, yeni bir umut yolculuğuna ilk adımını attık. Bugün Dêrsim tarihini en büyük konvoyunu yaşadık. Ve on binleri aşkın insanımızla birlikte büyük bir miting gerçekleştirdik.” 12 Haziran seçimleri için hiçbir tereddütlerinin kalmadığını belirten Tunç, konuşmasına şöyle devam etti: “Türkiye’nin geleceğini, halklarımızın özgür, demokratik, eşit birlikteliğini kurmak için önemli bir dönemeçteyiz. Acılı ama aynı zamanda asi olan, direngen olan bir coğrafyanın özgürlüğü için tarihsel günler yaşıyoruz. Hepiniz biliyorsunuzki 30 yıldır engeller, tutuklamalar, gözaltılar, ölüm tehtitleri ve açılan davalara rağmen sizlerin sanatçısı, bir kardeşi ve evladı olarak verdiğim mücadeleyi bundan sonra vekiliniz olarak Dêrsim’in mücadelesini sürdürmek istiyorum.”
CHP’lilerin yürüttüğü kirli propagandaya de değinen Ferhat Tunç, “Kamer Genç gittiği her yerde bizi bölücülükle suçluyor. Bölcülükte bunların anladığı Seyit Rızalar, Alişêrler, İbolar, Denizler, Mazlumlar ise evet bu anlamda bölücü olmaktan onur duyarım” diye konuştu.
Dêrsim değerleriyle kenetlenme
3. Dêrsim Festivali Komitesi adına yapılan açıklamada, festivalin Dêrsim değerlerine sahip çıkmak için düzenlendiği belirtildi. Dêrsim’e yönelik kimlik, kültür ve doğa katliamının sürdüğünü belirten Komite, tüm Dêrsimlileri tarihsel, kimlik, doğa değerleri etrafında kenetlenmeye çağırdı. Ayrıca seçimlerde Dêrsim adayı Ferhat Tunç’a destek çağrısı yaptı.
Yazar Muzaffer Ayata ise, Kürdistanlılar ve Blok adayları üzerindeki baskılara dikkat çekerek, şöyle konuştu: “Bu Dêrsim festivali ama biz Kürdistanlılar olarak buraya geldik. Dêrsim, Kürdistan’ın son katliamının yaşandığı yerse, aynı biçimde tüm Kürdistanlıların kendini ifade ettiği yerdir. Dêrsim tarihiyle, Kızılbaş Alevi geleneğiyle, adaletiyle, demokratik muhalefetiyle, sosyalist geçmişiyle Kürdistan’ın birçok bölgesine göre birleştirici öncülük yapıcı bir bölgedir.”
‘Kürtler özerk yaşamalı’
Hessen Eyalet Parlementosu Sol Parti milletvekili Barbara Cardenas, Türkiye’nin demokratikleşmesi için çaba harcadıklarını söyledi. “Kürtlerin özgürce, özerk bir şekilde yaşamasını istiyoruz” diyen Cardenas, bunun için mücadele edeceklerini dile getirdi. Rheilend-Pfalz Sol Parti Başkanı Angelika Erikson ise, Almanya’daki kriminalizasyon politikasını eleştirdi.
Türk ve Alman devletleri baskıcı
Gazeteci ve seçim delegasyonu üyesi Dr. Nick Brauns ise, Kürt halkına yönelik baskılardan bahsederken; Alman devletinin de bu noktada Türk devletiyle aynılaştığını söyledi. Seçimleri gözlemek için Kürdistan’a gideceklerini belirten Brauns, “Seçim sandıklarının nasıl yok edildiğini gördük. AKP baskılarına Kürt halkının nasıl direndiğini de gördük” dedi. Avrupa Türkiyeli İşçi Konfederasyonu (ATİK) Genel Konseyi adına yapılan konuşmada, Blok’a destek vurgulanırken; Fransa’nın Kürtlere yönelik baskılarını kınadı.
‘Alevilere yönelik ayrımcılığa son’
Bir diğer konuşmacı ise Rheilend-Pfalz Eyaleti Göç ve Uyum Meclisleri Çatı Örgütü Başkanı Mehdi-Jafari Gorzini’ydi. Dêrsim’de Alevi Akademisi kurulmasının sevindirici olduğunu belirten Gorzini, “Kültürel çoğulculuğun geliştiği bir dünyada kültürler, inançlar arası diyaloğun gelişmesi gerekiyor. Kürtlere karşı yüzyıllardır süren bir ayrımcılık sözkonusu. Ülkesi olmayan en büyük halk olarak Kürtlerin sorunları, diyalogla çözülmeli. Alevilere yönelik ayrımcılık da son bulmalı” diye konuştu. Avrupa Demokratik Haklar Konfederasyonu (ADHK) temsilcisi de, 1938’den bu yana devletin, Dêrsim’i jenosid uygulamalarıyla yok etmeye çalıştığını ifade ederek, Fethullah Gülen ve benzeri tarikatlara karşı ortak mücadele çağrısı yaptı. NRW Sol Parti Milletvekili Hamide Akbayır da, Türkiye’nin ve Kürt halkının geleceği olarak gördüğü Blok’un desteklenmesi çağrısında bulundu.
Festivale; Avrupa Demokratik Kürt Toplum Koordinasyonu (CDK), Almanya Kürt Dernekleri Federasyonu (YEK-KOM) Başkanı Yüksel Koç, Kürdistan Aleviler Federasyonu (FEK) Başkanı Ali Köylüce birer mesaj gönderdi. Mesajlarda, Dêrsim adayı Ferhat Tunç’a destek çağrıları yer aldı.
Festivalin 1. günü paneller
3. Dêrsim Festivali, 3 Haziran’da panellerle başladı. İlk panel, “Barajlar-Dêrsim ve Göç” konuluydu. Gülten Aydın’ın maderatörlüğünü yaptığı panele, su mühendisi ve ekolojist Ercan Ayboğa ve sanatçı Kemal Kahraman konuşmacı olarak katıldı. İkinci panel ise “Kızılbaş Aleviliği” başlığı altına yapıldı. Ayfer Ber’in moderatörlüğünü yaptığı panelin konukları, Pir Rıza Yağmur, Kürdistan Aleviler Federasyonu’ndan Pir Demir Uğurlu, Haydar Munzur, sanatçı Kemal Kahraman, Av. Erdal Doğan’dı. Panelde ilk olarak konuşan Pir Rıza Yağmur, Kızılbaş Aleviliğini anlattı.
Panelden sonra Seyr-i Mesel Sanat Atölyesi’nin “Kayo Mixenet-Hain Oyun” adlı Kirmanckî tiyatro gösterimi yapıldı. Alişan Önlü’nün yazıp oynadığı tek kişilik oyunun ışık ve teknik düzenlemesini İbrahim Turgay yaptı. Birinci günün sonunda Muzaffer Ayata, Cemil Koçgün, Hüseyin Bildik, Av. Erdal Doğan, Kemal Kahraman, Haydar Işık gibi konuşmacıların katıldığı Roj Tv canlı yayını gerçekleştirildi.
AHMET KAYA/MAINZ